Ya ağaç devrildiyse ve biz sesini duymadıysak...
Felsefesini varlık kavramı üzerine inşa eden İrlandalı filozof George Berkeley'in -belki de kendinden de meşhur- teorik bir sorusu vardır: "Uzak bir ormanda bir ağaç devrilirse ve etrafta hiç kimse yoksa yine de ses çıkar mı?" Tarihe özellikle de Osmanlı tarihine ilgi duyan kimi çevrelerde kabul gören genel kanaate göre; Osmanlılarda suç oranları çok düşüktür, hatta hiç suç işlenmemiştir. Bugüne kadar bu konu hakkında fikir yürütenler uzaktak ...